Darmowa dostawa od 299,00 zł
Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową
2022-02-18

FAQ Jak bezpiecznie przechowywać mleko mamy?

Witaj w serii FAQ (Frequently Asked Questions) Wróżki, w której odpowiadamy na Wasze najczęstsze pytania. Dzisiaj kompleksowo odpowiemy na pytanie jak przechowywać pokarm mamy zgodnie z aktualnymi zaleceniami

Codzienność z przechowywaniem pokarmu ułatwi Ci na pewno ta tabela przechowywania pokarmu przygotowana w wersji printer-friendly. :)

Często Rodzice znają ogólne zasady, jednak potykają się o różne “wyjątki” jakie niesie ze sobą codzienność, np. “Moje dziecko nie wypiło całego świeżo odciągniętego mleka, czy mogę je podać przy następnym karmieniu?”  

W tym artykule dowiesz się, jak przechowywać pokarm mamy:

  • bezpiecznie,
  • tak, aby pokarm zachował jak najwięcej wartości odżywczych,
  • przemyślanie,
  • tak, aby przechowywanie pokarmu nie wymagało zbyt wiele zachodu i myślenia,
  • zgodnie z aktualnymi zaleceniami. 

Uważaj na te najczęstsze błędy w przechowywaniu pokarmu

Przechowywanie pokarmu kobiecego nie jest niestety intuicyjne. Okazuje się, że świeżo upieczeni Rodzice popełniają sporą ilość błędów w przygotowaniu mlecznego posiłku. Według Protokołu “Human Milk Storage Information for Home Use for Full-Term Infants” wydanego przez Academy of Breastfeeding Medicine najczęściej popełniane są następujące błędy:

- podgrzewanie mleka w mikrofalówce (12% Rodziców)
- wyłącznie płukanie pod bieżącą wodą butelkę i smoczek, którymi podane zostanie mleko (17% Rodziców)

Dlaczego prawidłowe przechowywanie pokarmu jest tak ważne?

Mleko kobiece to substancja “żywa”, w której składnikom odżywczym towarzyszą różne bakterie pre- i probiotyczne, bakterie komensalne (drobnoustroje obecne w ludzkim ciele) a także bakterie, które dostały się do niego w wyniku stosowania butelek, laktatora, higieny rąk. Prawidłowe zbieranie i przechowywanie pokarmu sprawia, że jego wartości odżywcze są zachowane niemal w całości, a obecność bakterii nie jest szkodliwa.

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY PRZECHOWYWANIA MLEKA

Najważniejsze zasady przechowywania mleka świeżego, z lodówki, rozmrożonego

Celem zasad przechowywania pokarmu jest to, aby pokarm zachował w maksymalnym stopniu swoje właściwości odżywcze i autoimmunologiczne. 

  • Pokarm można przechowywać naprawdę długo, bo nawet do 12 miesięcy w zamrażarce, jednak rekomendowana maksymalna długość czasu to trzy do sześciu miesięcy
  • Po odciągnięciu, mleko może poczekać w temperaturze pokojowej (do 25 st.) do 4 h.
  • Rozmrożone mleko może poczekać na maluszka w temperaturze pokojowej nieco krócej: do 2h.
  • Mleko, które nie zostało wypite przy danym karmieniu (świeże lub wcześniej przechowywane) musi zostać zużyte w ciągu 2 h. 
  • Przed użyciem laktatora zachowujemy reżim higieniczny: myjemy ręce, używamy części laktatora uprzednio starannie umytych (post o myciu i dezynfekcji - w przygotowaniu) jeśli to możliwe, pompujemy od razu do woreczka/butelki, w której pokarm będzie zamrożony - tu przydają się woreczki dostosowane do laktatorów.
  • Jeśli wiemy, że pokarm będzie przechowywany, najlepiej od razu go zamrozić.
  • Najdłużej przed zamrożeniem pokarm może czekać w lodówce - 4 dni lub 4 godziny w temperaturze pokojowej.
  • Minimalizujemy przelewanie pokarmu między butelkami, woreczkami etc. ponieważ w wyniku przelewania zachodzi utrata cennych tłuszczy w mleku (osadzają się na ściankach naczyń). 
  • Przechowujemy pokarm na tylnej ścianie lodówki oraz na najniższych poziomach zamrażarki, tam, gdzie pokarm będzie chroniony przed częstym otwieraniem lodówki/zamrażarki i narażony na zmiany temperatur.
  • Po ogrzaniu pokarmu, przed podaniem - wstrząsamy lekko i mieszamy, aby tłuszcz ponownie się połączył oraz aby wyrównać różnice ciepła w płynie. 
Woreczki Neno posiadają adaptery do laktatorów. Dzięki temu odciągniesz pokarm bezpośrednio do woreczków, minimalizując przelewanie między pojemnikami.

PRO TIP Postaw na woreczki kompatybilne z laktatorem. I na laktatory, do których możesz dokupić woreczki lub butelki tak, aby odciągać pokarm bezpośrednio do naczynia, w którym będzie on przechowywany. Minimalizujesz w ten sposób przelewanie między naczyniami, które naraża Twoje zapasy na utratę cennego tłuszczu. Torebki do przechowywania pokarmu Neno posiadają adapter, dzięki któremu podłączysz je bezpośrednio do laktatora. Torebki te są uniwersalne, pasują do każdego modelu laktatora marki Neno. 

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY MROŻENIA MLEKA

 

  • Jeśli wiesz, że będziesz zamrażała mleko, zrób to jak najszybciej po odciągnięciu, dzięki temu zachowasz maksymalną świeżość i skład pokarmu.
  • Pojemniki do przechowywania 
    Przechowuj w pojemnikach lub woreczkach do tego przeznaczonych, aby mieć pewność bezpiecznego składu pojemników. Niedopuszczalne są zwłaszcza pojemniki zawierające BPA. 
  • Wygodnie jest przechowywać pokarm w pojemnikach które mogą zostać podpisane. Większość woreczków ma miejsce aby zapisać datę i godzinę odciągania. Na butelki możesz nakleić małe naklejki.
  • Wybierz butelki wykonane z bezpiecznego materiału (najlepiej dopuszczony do używania z żywnością polipropylen lub polibutylen), np. takie jak używane są w bankach mleka. Są one dodatkowo wielorazowego użytku. Występują w różnych pojemnościach. 
  • Najbezpieczniejszym materiałem do przechowywania jest butelka szklana. Polietylenowe woreczki nie przechowują składników odżywczych i immunologicznych tak dobrze jak szkło i lub twardy plastik.
  • Zużywaj mleko od “najstarszego”- wypełniając pojemnik mlekiem do zamrożenia, zostaw trochę miejsca, ponieważ zamrożony płyn zwiększy objętość.

Gdy wiesz, że będziesz używała zamrożone mleko, możesz:

  • przełożyć je do lodówki, rozmrozi się w ciągu 12 h
  • rozmrażać je powoli (!) w kąpieli wodnej w temperaturze maksymalnie 40 st.
  • pod bieżącą wodą (najmniej zalecane ze względu na duże zużycie wody)

Zasady postępowania z mlekiem rozmrożonym:

  • nie zamrażamy ponownie 
  • zużywamy w ciągu 2 (używane - wcześniej pite) do 4 h (rozmrożone)
  • nie podgrzewamy w mikrofalówce
  • nie gotujemy (w wyniku wysokich temperatur zachodzi utrata składników odżywczych mleka)
  • podgrzewamy do temperatury 36 st - 40 st., wolno, najlepiej w kąpieli wodnej lub przeznaczonym do tego podgrzewaczu.
To urządzenie do dezynfekcji, rozmrażania i podgrzewania pokarmu Mamy pozwala łatwo odpowiedzieć na trzy wyzwania związane z przechowywaniem i podawaniem odciągniętego pokarmu Mamy.

Urządzenie Neno Vita odpowiada na kilka wyzwań związanych z przechowywaniem i podawaniem odciągniętego pokarmu jednocześnie. Poznałyśmy go dobrze podczas testów w naszej Poradni Laktacyjnej. Neno Vita jest małym urządzeniem, jego wysokość to ok 17 cm a szerokość 18 cm. Jak na takie małe urządzonko, spełnia sporą ilość kluczowych funkcji i uważam, że dla Rodziców, którzy często podają odciągnięte mleko, jest to sprzęt baaaardzo ułatwiający życie. 

Trzy najcenniejsze cechy Neno Vita dla mnie to:
- możliwość ustawienia temperatury do której podgrzeje się mleko - nie trzeba potem sprawdzać termometrem temperatury mleka,
- możliwość dezynfekowania smoczków, butelek, części laktatora - a przy pracy z laktatorem i przechowywaniu dezynfekcja jest niestety ważną koniecznością,
- możliwość bezpiecznego rozmrożenia pokarmu w kąpieli wodnej.

ODCIĄGANIE POKARMU - CZYM I KIEDY NAJLEPIEJ?

Jak odciągamy dodatkowe ilości pokarmu?

- Laktatorem
- Kolektorem
- Ręcznie
- Pokarm zbiera się w muszlach - uwaga, tego pokarmu nie podajemy dziecku

Odciąganie pokarmu najczęściej wynika z jakiegoś wyzwania, przed którym stoi Mama. To co naturalne, to dziecko ssące pierś. Elementem stylu życia czy szczególnych okoliczności życiowych jest odciąganie dodatkowych ilości pokarmu (sporadycznie bądź regularnie) w różnych celach. 

Kolektor Neno Leite jeszcze bardziej ułatwi zbieranie pokarmu.

Kolektor pokarmu to sensacyjnie przydatny gadżet dla każdej Mamy, zarówno gdy chcesz odciągać małe ilości pokarmu, sporadycznie, jak i wtedym gdy chcesz odciągać regularnie duże ilości. Więcej o używaniu kolektora przeczytasz tutaj

W jakich sytuacjach odciągamy dodatkowe ilości pokarmu?

to jest fragment dla tych Rodziców, którzy dopiero przygotowują się na powitanie Maluszka.

Być może kompletujesz teraz wyprawkę i starasz się przewidzieć, czy warto kupić laktator, torebki do przechowywania pokarmubutelki do przechowywania pokarmu czy sprzęt typu sterylizator. Trudno sobie wyobrazić ilość sytuacji, jakie wiążą się z karmieniem piersią - a w tym przypadku - z karmieniem z innego “naczynia” niż pierś, dlatego pozwól, że podam Ci kilka :pierwszych z brzegu: przykładów, kiedy zderzysz się z tematem przechowywania pokarmu.

Zatem - w jakich sytuacjach zachodzi potrzeba przechowywania pokarmu?

  • Kiedy dokarmiamy dziecko naszym mlekiem, ponieważ za słabo przybiera
  • Kiedy mamy nadmiar pokarmu (nawał, fizjologicznie mamy dużo pokarmu, kiedy pokarm samoczynnie wypływa z drugiegiej piersi
  • Kiedy oddajemy pokarm do banku mleka
  • Kiedy szykujemy się do dłuższego wyjścia
  • Kiedy szykujemy się do dłuższego wyjazdu
  • Kiedy odstawiamy dziecko
  • Kiedy jesteśmy w pracy
  • Kiedy jesteśmy mamami KPI: odciągamy laktatorem i podajemy butelką
  • Kiedy dziecko jest w szpitalu i dowozimy mu pokarm
  • Kiedy chcemy, żeby tata nakarmił dziecko butelką… i w wielu innych sytuacjach, które dyktuje życie

Sposób, w jaki następnie będziemy przechowywać pokarm, będzie zależny od tego, po co odciągnęłyśmy pokarm, i musi być dopasowany do zebranej ilości mleka, czasu podania dziecku, wieku dziecka, odciągniętej ilości pokarmu.

Na przykład:

Jeśli wiesz, że jutro idziesz do przychodni, możesz odciągnąć pokarm dziś i zostawić go w lodówce, aby nie odciągać nerwowo bezpośrednio przed wyjściem To, ile mleka powinnaś odłożyć i jak je przechowywać, w dużym stopniu zależy od etapu Twojej laktacji, potrzeb Dziecka oraz tego, na jak długo i/lub jak często planujesz rozłąkę z Maluszkiem. Nie ma więc możliwości podania ogólnych zasad, ponieważ nie będą one dopasowane do Waszej konkretnej sytuacji. Jeśli Twoja sytuacja życiowa zakłada dużą ilość pracy z laktatorem i czujesz się w tym temacie zagubiona, możesz skorzystać z konsultacji Scenariusza pracy z laktatorem

NAJCZĘSTSZE PYTANIA O PRZECHOWYWANIE POKARMU

Czy mleko traci wartość podczas przechowywania, rozmrażania, podgrzewania?

Optymalnym sposobem przechowywanie pokarmu mamy jest zamrożenie go do temperatury -20 st. na maksymalnie 3 miesiące. W tym okresie zachowana zostaje zawartość witamin A, E i B, białka, tłuszczu, enzymów, laktozy, cynku, immunoglobulin, lizozymu i laktoferyny, choć po jednym miesiącu może nastąpić utrata witaminy C. 

Uwaga: Przelewanie między pojemnikami naraża mleka na utratę cennych tłuszczów, dlatego minimalizujemy tę czynność. 

Czy można łączyć mleko ściągnięte o różnych porach dnia?

Tak, łączenie mleka odciągniętego w różnych porach dnia (w ramach jednej doby) jest dozwolone, a nawet zalecane. Dzięki łączeniu pokarmów (przeczytaj poniżej o metodzie “na dzban”) składniki odżywcze pokarmu, zmienne w ciągu doby, bilansują się i zapewniają wyrównaną dystrybucję potrzebnych Dziecku składników.

Czy można łączyć mleko o różnych temperaturach?

Tak. Najnowsze zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrii pozwalają na to, co wiele Mam i tak robiło, czyli łączenie mleka w temperaturze pokojowej z mlekiem z lodówki. Teraz możesz to robić oficjalnie ;)

Jak zapobiec złemu (mydlanemu) smakowi pokarmu?

Aby mleko zachowało bliski świeżemu pokarmowi smak i zapach, przestrzegaj procedur związanych z odciąganiem i przechowywaniem.

Ważne są:

  • sterylne lub starannie zdezynfekowane pojemniki/woreczki do przechowywania,
  • Przechowywanie w lodówce/zamrażarce pudełka z sodą spożywczą pomoże pochłaniać zapachy,
  • Przechowuj pokarm z tylu zamrażarki.

Jak sprawdzić, czy zamrażarka mrozi wystarczająco dobrze? Zrób test lodowy - jeśli lody trzymają się w zamrażarce w stanie zamrożenia, oznacza to, że Twoja zamrażarka dobrze sobie radzi :) 

Jeśli mimo powyższego Twój pokarm po rozmrożeniu pachnie/smakuje dziwnie - a konkretnie jeśli ma mydlany zapach/smak, oznacza to, że doszło do naturalnego procesu rozbijania tłuszczów w mleku przez enzym lipazę. U niektórych mam jest to zauważalne właśnie poprzez zapach. Mydlany zapach i smak może nie przeszkadzać dziecku. Takie mleko można bez obaw podać.

Jeśli jednak dziecko odmawia picia mleka o zmienionych smaku, możesz poddać je procesowi domowej pasteryzacji. 

Mleko podgrzej do temperatury 82℃ (temperatura, w której pojawiają się pierwsze bąbelki) Po doprowadzeniu do tej temperatury, natychmiast schłodź mleko i przekaż do zamrożenia/lodówki. Taki proces domowej pasteryzacji łatwo przeprowadzisz przy użyciu urządzenia Neno Vita, które możesz ustawić na konkretną ilość stopni, w tym wypadku precyzyjnie 82℃. Oczywiście jest to proces, który doprowadzi do obniżenia wartości odżywczej pokarmu, jednak w nieznacznym stopniu. Najważniejsze, że Twój pokarm będzie zdatny do spożycia dla Dziecka. 

Jeśli wiesz, że Twój przechowywany pokarm, mimo zastosowania zasad przechowywania, ma tendencję do uzyskiwania mydlanego zapachu, stosuj procedurę domowej pasteryzacji wobec świeżo odciągniętego mleka. 

Co to jest metoda Na dzban?

Metodę na dzban wymyśliły Mamy, które codziennie wiele razy odciągają pokarm. Kolekcjonowanie zebranego pokarmu w woreczkach czy butelkach jest wyzwaniem logistycznym, dlatego niektóre Mamy używają pewnego zmyślnego skrótu. Ten sposób polega na wlewaniu każdej porcji odciągniętego mleka w ramach jednej doby do jednego pojemnika, i dopiero później porcjowanie mleka “z dzbana”. Specjaliści od laktacji uznali, że ten sposób pozwala na dobre zbilansowanie się składników mleka.

Należy pamiętać, aby przed “rozlaniem” pokarmu do osobnych pojemniczków dobrze wymieszać mleko, wzbudzić w nim ruch, tak aby poszczególne składniki, w tym tłuszcz, uległy połączeniu. Ta metoda jest oczywiście dla Mam zaawansowanych i ściągających pokarm codziennie, i można ją stosować aby poradzić sobie z zaawansowaną logistyką mamy kpi (karmiącej piersią inaczej). 

Mamy, które ściągają okazjonalnie, mogą jednak również z metody na dzban wynieść jakiś pomysł na logistykę odciągania pokarmu. Mianowicie, jeśli np. odciągasz mleko kolektorem i są to małe (20 - 30 ml) ilości, możesz je wlewać do jednego pojemnika. Co więcej, możesz łączyć mleka w różnych temperaturach, czyli dajmy na to trochę zebranego mleka stoi w lodówce, a Ty wlewasz tam następną małą uzbieraną porcję z kolektora.

Podsumowanie

Cieszę się, że mogłam pomóc Ci uporządkować wiedzę o przechowywaniu mleka Mamy. Jeśli będziesz miała dalsze pytania, możesz zadać je pod postem lub kontaktując się z teamem Wróżki Cycuszki na naszym fan page lub na instagramie. 

Źródła

Opracowałam ten materiał w oparciu o następujące źródła:

"Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. 
Magdalena Nehring-Gugulska, Agnieszka Pietkiewicz, Monika Żukowska-Rubik
Wydawca: Medycyna Praktyczna

https://www.medela.pl/karmienie-piersia-dla-profesjonalistow/porady/okres-laktacji/przechowywanie-i-rozmrazanie-mleka-matki
https://abm.memberclicks.net/assets/DOCUMENTS/PROTOCOLS/8-human-milk-storage-protocol-english.pdf
https://exclusivepumping.com/handling-and-storing-expressed-breast-milk/
https://www.mother.ly/parenting/baby/baby-feeding/aap-new-breast-milk-storage-guidelines/
https://www.cdc.gov/breastfeeding/recommendations/handling_breastmilk.htm
https://www.forbes.com/health/family/how-long-breast-milk-lasts/

Autorka tekstu:
certyfikowana Promotorka Karmienia Piersią Anna Matuszczak

Założycielka Wróżki Cycuszki, autorka ebooka "Laktatorowy zawrót głowy", organizatorka konferencji #karmieswobodnie. 

 

Polecane

Zaufane Opinie IdoSell
4.91 / 5.00 552 opinii
Zaufane Opinie IdoSell
2024-03-24
Wszystko w porządku, polecam
2024-03-02
Super super! Rady bardzo nam pomogły, jest dużo łatwiej kiedy zna się mechanizmy. Bardzo polecam usługi online na wysokim poziomie!

Dbamy o Twoją prywatność

Sklep korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.

Zamknij
pixel